هستی، زمان و سینما بررسی تأثیر هانری برگسون بر فلسفۀ سینمایی ژیل دلوز

نویسندگان

  • علی فتح طاهری دانشیار گروه فلسفه، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی، قزوین، ایران
  • مهرداد پارسا دانش‌آموختة دورة کارشناسی‌ارشد رشتة فلسفه، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی، قزوین، ایران
چکیده مقاله:

ژیل دلوز در فلسفۀ سینمایی خود عمیقاً وامدار تفکر برگسون و مفاهیمی چون دیرند و خیرخواست حیاتی است. اما، آنچه توسل دلوز به برگسون را مسئله‌برانگیز می‌کند، مخالفت آشکار برگسون با سینماست. به باور او، سینما حرکت را که جریانی پیوسته است در عکس‌هایی منقطع و غیرواقعی جعل می‌کند. برگسون این شکل از بازسازی حرکت را به دلیل ایجاد ادراک کاذب، «توهم سینماتوگرافیک» می‌خواند و آن را به برداشت کمّی از حرکت/زمان نسبت می‌دهد. با این‌ همه، بخش زیادی از تلاش دلوز صرف اثبات این مسئله می‌شود که فلسفۀ برگسون نه‌تنها مخالفتی با سینما ندارد، بلکه حتی در جهت هستی‌شناسی سینماست. در این مقاله با استناد به منابع معتبر و به شیوة تحلیلی، قابلیت‌های سینمایی فلسفۀ برگسون و تفاسیر دلوزی آن را بررسی و تلاش می‌کنیم تا نسبت تفکر برگسون و سینما را از خلال دیدگاه دلوز تشریح کنیم و نشان دهیم که چگونه اصول تفکر برگسونی توانست راه را برای فلسفۀ سینمایی دلوز هموار سازد. هدف این پژوهش، هم بیان تفسیری نو از برگسون و شرح چگونگی کاربرد مفاهیم وی در کتاب‌های سینمایی دلوز است و هم نشان‌دادن اینکه اساساً سینما چگونه از بنیاد با زمان/ حرکت و جهان/ فلسفه گره خورده است و با ایدۀ جهان به‌مثابة دیرند پیوندی ناگسستنی دارد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نسبت میان فلسفه و سینما؛ پژوهشی بر اساس فلسفۀ سینماییِ ژیل دلوز

ژیل دلوز (Gilles Deleuze)، فیلسوف برجستۀ پست‌مدرن، در دو اثر سینماییِ خود، سینما 1: تصویر-حرکت و سینما 2: تصویر-زمان، روایت ژرف و منحصربه‌فردی از نسبت میان فلسفه و سینما ارائه می‌کند، که به نظر می‌رسد از نظریۀ فیلم متعارف فراتر می‌رود. همین ایدۀ پیوند درونی میان تصویر و واقعیت، یا سینما و هستی‌شناسیِ تصویر است که میان دیدگاه‌های او و رویکردهای متعارف نظری-سینمایی فاصلۀ زیادی ایجاد می‌کند. تصادفی ...

متن کامل

سینمای دلوزی-سینمای دیگر (بررسی آراء ژیل دلوز و آراء هانری برگسون)

در این رساله ما به بررسی رابطه¬ی موجود میان تفکرات دلوز و برگسون درباره¬ی سینما پرداخته¬ایم. علی¬رغم نگاه غالب به سینما به عنوان یک هنر بازنمایانه، ما تلاش کرده¬ایم نشان دهیم که اندیشه¬های دلوز در این راه خلاف¬آمد بوده و مسیرهای تازه¬ای را می¬گشایند. روش¬شناسی برگسونی در زمینه¬ی «شهود» و «عقل» را بررسی کرده¬ایم و انواع تقسیم¬بندی¬های دلوزی از تصویر را شرح و بسط داده¬ایم. زیبایی¬شناسی مد نظر دلو...

15 صفحه اول

هستی شناسی در فلسفه ی ژیل دلوز

چکیده: با وجود آنکه دوره ی معاصر، با تصور مرگ مابعدالطبیعه و به معنای هستی شناسی توأم بوده است، اما دُلوز هستی شناسی را پایان یافته قلمداد نمی کند. او حتی فلسفه را با هستی شناسی آمیخته می داند و توجه خود را به هستی شناسی در اغلب آثار خود، آشکار می کند. دُلوز هستی شناسی را به معنایی نو، حیات می بخشد: هستی ای که پیوسته در کار شدن و تفاوت سازی و از این رو هستی ای متفاوت از هستی جامد و سنتی است. ...

15 صفحه اول

نظریه ی خاطره-زمان هانری برگسون و تأثیر آن بر روایت در سینمای معاصر ایران

مفهوم زمان و ماهیت آن، همواره چون معمایی تاریک و جذاب در برابر اندیشه ی آدمی رخ می نماید و سردرگمی و نیافتن پاسخی روشن برای این معما، دلیل جذابیت عامل زمان برای انسان ها بوده است. این مقاله قصد دارد تا علاوه بر تبیین و تحلیل مباحث معاصر در حوزه ی زمان و خاطره، به تأثیری که تأملات نظری جدید این حوزه بر روایت در سینمای مدرن ایران داشته، بپردازد.این پژوهش بر آن است که نشان دهد سینمای مبتنی بر خاطر...

متن کامل

برگسون: زیر بنای فلسفه ی سینمای دلوز

چکیده سینما وفیلم نقش مهمی در تغ ییر بینش انسان به جهان در جوامع مختلف بشری ایفاء می کند. برگسون و بحث زمان به عنوان دیرند 1 زیربنای ساخت دو کتاب فلسفی دلوز در باب سینما با عنوان تصویر-حرکت و تصویر-زمان است. حرکت 2، نقطه ی اتّصال تصویر و دیرند است. از دید برگسون تصویر، حرکت مادّه است. دلوز در تصویر-حرکت با استفاده از بحث حرکت کیفی برگسون مفهوم تدوین ب هعنوان یک کلّ حسی-حرکتی را ابداع کرد. تدو...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 21  شماره 1

صفحات  35- 50

تاریخ انتشار 2016-03-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023